Naginata

Naginata komt voort uit het vechten met een hellebaard, een lang wapen dat goed inzetbaar was tegen paarden en zeer bruikbaar als zelfverdedigingswapen voor met name vrouwen. Op bijna alle Japanse lagere scholen, middelbare scholen en universiteiten wordt naginata onderwezen, net als gymnastiek in het Westen. De training van naginata is voor iedereen toegankelijk; vrouwen en mannen trainen gemengd. Bij naginata gaat het niet om fysieke kracht, maar om techniek en souplesse.

Geschiedenis

Naginata is een zeer oude Japanse krijgskunst die zijn oorsprong vindt op het slagveld tijdens de Nara-periode (710-784). De krijgskunst naginata heeft zijn naam te danken aan het wapen dat gebruikt wordt: de naginata. Dit wapen werd oorspronkelijk gebruikt door de infanterie. Het werd onder andere ingezet tegen de cavalerie: met de eerste slag trof men het been van het paard waarbij de ruiter van zijn paard viel, de tweede slag trof de vallende ruiter. In het beroemde gevecht van de Taira tegen de Minamoto bij Dan-No-Ura speelde de naginata een belangrijke rol. Ook de monnik Benkei, de beschermer van Yoshitsune, die de aanvoeder van de Minamoto-clan was, gebruikte een naginata.

In oude bronnen worden verschillende beschrijvingen gegeven van de eerste naginata. Zo zijn er bronnen die beschrijven dat de naginata uit een hardhouten staf bestond met daaraan een wakazashi (kort zwaard). Andere bronnen vertellen ons dat de naginata afgeleid is van de Chinese bronzen hellebaarden, ook wel ‘kwanto’. Hoe het ook zij, de eerste naginata waren opgebouwd uit een lange staf met daaraan een kort, aan één kant snijdend zwaard.

Vanaf de Heian-periode (784-1184) werd het hanteren van de naginata ook aan vrouwen en yamabushi (krijgsmonniken die met name in de bergen leefden) geleerd. Vrouwen konden zo het huis verdedigen in tijden van chaos. De krijgsmonniken werden al snel gevreesd om hun ‘dodelijke’ naginata. Toen in 1542 de vuurwapens hun intrede deden op het Japanse slagveld, kwamen het zwaard en de naginata op een tweede plaats. Toch verdwenen deze wapens niet van het strijdtoneel: aan het einde van de Tokugawa-periode (1600-1668) werd op tal van ryu (scholen waar men de krijgskunst kon leren) naast het zwaard, ook met de naginata getraind.

De moderne naginata

In de naginatasport bestrijdt men elkaar, net als vroeger op het slagveld, met een naginata. Het grote verschil tussen de moderne wedstrijdnaginata en de oorspronkelijke naginata is dat het snijdende deel tegenwoordig van bamboe is.

Een wedstrijdnaginata is 225 cm lang. Het eerste gedeelte van de naginata, de staf, is 175 cm lang en het bamboe bovengedeelte is 50 cm lang. Door met dit bamboedeel goed te raken kan men een ippon, een punt, behalen. Diegene die het eerst twee ippon maakt, heeft de wedstrijd gewonnen. Dit klinkt makkelijker dan het is: na het maken van twee ippon zijn vaak winnaar en verliezer zowel mentaal als fysiek uitgeput.